نويسنده: مير محمد ولي مجد تيموري





 

با ديدن بعضي از رفتارها و خصوصيات افراد مي توان به نوع و ميزان اعتماد به نفس آنها پي برد. البته قضاوت درباره ميزان اعتماد به نفس افراد، يک کار تخصصي و در حيطه کار روان پزشک و روان شناس است؛ اما نشانه هاي زير مي توانند تا حدي به شناختن نوع و ميزان اعتماد به نفس افراد کمک کند.

• خجالت

يکي از نشانه هاي اعتماد به نفس ميزان خجالتي بودن افراد است. در واقع ميان خجالت و اعتماد به نفس رابطه عکس وجود دارد. افرادي که اعتماد به نفس کمي دارند، بيشتر خجالت مي کشند.
زماني که کسي خجالت مي کشد، نبايد به او نگاه کنيم. بايد او را آزاد بگذاريم تا آرام بگيرد، ولي گاهي ما نه تنها به فرد خجالتي خيره مي شويم بلکه ديگران را هم به اين کار دعوت مي کنيم. اين کار ما موجب ضعيف شدن اعتماد به نفس او مي شود.
اجازه بدهيد مردم خجالت بکشند. خجالت نشانه نجابت است. شخصيت هاي ضد اجتماعي و بزهکاران اصلاً نمي دانند خجالت چيست. هرگز از اين که خجالت مي کشيد خجالت نکشيد. در خيلي از موارد به مردم بگوييد که داريد خجالت مي کشيد. افتخار هم بکنيد. فرض کنيد در حضور جمعي مي خواهيد سخنراني کنيد و در اين زمينه تجربه
نداريد. دلواپس هستيد، اصولاً در ميان جمع سخن گفتن با قدري ترس و دلواپسي همراه است. مطمئن باشيد مردم با شما همراهي خواهند کرد. مردم سادگي و صميمت را دوست دارند ولي وقتي تکبر داشته باشيد، آن ها هم از اشتباهات شما نخواهند گذشت.
براي امري مي خواهيد کسي را ببينيد، مثلاً دختر خانمي مي خواهد با پسري ملاقات کند، آقا پسري به خواستگاري دختر مي رود، طبيعي است که يک ذره خجالت بکشد. در نتيجه مي بينيم که خجالت به عنوان يک ويژگي انساني در موقعيت هاي گوناگون ممکن است واکنشي مثبت و يا منفي به شمار برود.
معمولآً کودکان در نخستين روزهاي مدرسه خجالت مي کشند و نمي توانند حرف بزنند يا سوال کنند. معلمان براي والدين مي نويسند اين بچه خجالتي است، چه کار کنيم؟ لازم نيست کاري بکنيد. خجالت کشيدن کودک طبيعي است و رفته رفته رفع مي شود و اعتماد به نفس او در محيط جديد بالا مي رود.
ميان خجالت و اعتماد به نفس رابطه اي وجود دارد. به نظر مي رسد کساني که درگذشته تنبيه شده اند بيشتر خجالت مي کشند و کساني که تشويق شده اند، کمتر احساس شرمساري مي کنند. به طور کلي مي توان کساني که در کودکي تنبيه شده اند و کتک خورده اند، اعتماد به نفس پاييني دارند.

• طرز غذا خوردن

کسي که اعتماد به نفس نامتعادل دارد، تند، با سر و صدا و شلخته غذا مي خورد. مردم به دو شکل نوشيدني ها را مي نوشند، با صدا و بي صدا. با صدا خوردن و نوشيدن، خبر از اعتماد به نفس پايين مي دهد. هر چه اعتماد به نفس ما به هنجارتر و بالاتر باشد قشنگ تر و آرام تر غذا مي خوريم. قشنگ مي نشينيم، قشنگ قاشق و چنگال را در دست مي گيريم و خيلي شيک و آرام و بي صدا غذا را صرف مي کنيم.

• شکل روابط اجتماعي

براي رابطه برقرار گرفته به اعتماد به نفس نياز داريم. اشخاصي که اعتماد به نفس پاييني دارند خيلي زود از روابط معمولي زده مي شوند، زود قهر مي کنند. دل نازکند. در هر حال، براي استواري روابط به اعتماد به نفس متعادل نيازمند هستيم.

• صبوري

بعضي ها دوست دارند بي درنگ پاسخ بدهند، به اصطلاح في البداهه جواب بدهند و يا حاضر جواب باشند. مي توان گفت اين افراد اضطراب دارند. معمولاً جواب هاي في البداهه غلط از آب در مي آيند. در پاسخ دادن عجله نداشته باشيد. با تأمل پاسخ بدهيد. گاهي فقط نگاه کنيد و بگوييد ممنون، و بعد از فکر کردن اگر لازم شد، جواب سنجيده اي بدهيد، عجله نکنيد. افرادي که داراي اعتماد به نفس بالايي هستند،
معمولاً تأمل مي کنند. هرگز خيال نکنيد آدم هاي پرسر و صدا و اهل دعوا، اعتماد به نفس بالايي دارند.

• احساسات مبالغه آميز

اعتماد به نفس بالاي کاذب احساسات مبالغه آميز به بار مي آورد. اگر کمي روان شناسي بدانيد، راحت تر زندگي مي کنيد. مي دانيد که کسي که عاشق شماست و اعتماد به نفس کاذب بالايي دارد، حالش خوب نيست. روي آدم هاي آرام و متين که محبت شان پيوسته در سطح متعادلي است و تند و تيز نيستند، بيشتر حساب کنيد و حرف آن ها را جدي بگيريد. مي توان به جاي عاشق سينه چاک بودن، کسي را زياد دوست داشت. اين بهتر و زيباتر است. « دوست داشتن از عشق برتر است».
هر وقت احساس کرديد عاشق کسي هستيد، با او ازدواج نکنيد. با کسي ازدواج کنيد که نسبت به او احساس ملايم و نرمي داريد. احساسات تند و مبالغه آميز، تند و مبالغه آمير هم قطع مي شود. روي ديگر سکه عشق، نفرت است. از آن غافل نباشيد. هميشه به ياد داشته باشيد که درخت اعتماد به نفس کاذب، ميوه تلخ به بار مي آورد.
در ازدواج کافي است کسي را دوست داشته باشيم، ولي ضروري است دوست داشتن خود را با کلام، با بوسيدن، با لمس کردن آشکار کنيم. ما با لمس کردن بسياري از احساسات خود را نشان مي دهيم. اگر آن را به زبان نياوريم، و اگر به طريقي نشان ندهيم، مردم از کجا بدانند ما دوستشان داريم. افرادي که اعتماد به نفس پاييني دارند، قادر به
بوسيدن نيستند. نمي توانند احساسات خود را ابراز کنند.
هر تعريفي را که با هيجان و شدت بيان مي شود، باور نکنيد. کسي در ملاقات او به شما مي گويد چه آدم نازنيني هستي، باور نکنيد. کسي با هيجان مي گويد شما چه آدم بدي هستيد، باور نکنيد. ولي اگر کسي با متانت و آرامش به شما گفت که آدم نازنين يا آدم بدي هستيد، حرف او را بپذيريد و روي آن فکر کنيد.
منبع مقاله :
مجد تيموري، مير محمد ولي؛ ( 1391)، اعتماد به نفس، تهران: نشر قطره، چاپ ششم.